Ciekawostka geologiczna – Etna 🗻🌋⛰🏔🇮🇹
Etna jest jednym z najbardziej aktywnych wulkanów na Ziemi i przez naukowców jest nazywana prawdziwym laboratorium wulkanologicznym. Jej niezwykłe piękno, spektakularne wybuchy i złożona historia powodują, że od lat stanowi jeden z magnesów, które przyciągają ludzi do nauk o Ziemi.
Etna znajduje się po wschodniej stronie Sycylii, przyklejonej do buta włoskiego niczym piłka, wznosząc się 3320 m n.p.m. (wartość zmienna zależna od sił aktywności wulkanicznej) i rozciągając się u swojej podstawy w maksymalnym wydłużeniu na prawie 50 km. Etna jest wulkanem o bardzo złożonej budowie. Na jej szczycie znajdują się cztery główne kratery (Northeast Crater, Voragine, Bocca Nuova, Southeast Crater połączony z New Southeast Crater) i to one w ostatnich latach były głównym teatrem aktywności wulkanu. Jednocześnie stoki Etny pokryte są ponad 200 małymi stożkami (cinder cones, scoria cones) usypanymi głównie z materiału piroklastycznego, które są śladem po krętych ścieżkach jakimi magma krążyła wewnątrz góry (tzw. stożki pasożytnicze). Jednym z takich stożków jest Monti Silvestri, znajdujący się stosunkowo blisko szczytu, który uformował się pomiędzy lipcem a grudniem roku 1892. Inną cechą charakterystyczną tego wulkanu są liczne doliny na jej zboczach, które stanowią często ścieżkę dla wylewających się potoków lawowych wraz z największą i najsławniejszą Valle del Boven (5 km szeroka i około 1000 m głęboka), będącą prawdopodobnie pozostałością po dużym osuwisku (związanym z aktywnością wulkaniczną lub nie).
Etna pozostawała bardzo aktywna przez ostatnie 50 lat. Jedno z jej najpiękniejszych zdjęć jest związane z erupcją w 2015 roku. W 2021 roku Etna pozostaje aktywna praktycznie od stycznia, choć na początku lutego zaobserwowano wybuchy związane ze wszystkimi czterema kraterami na szczycie (ostatni raz taka sytuacja miała miejsce w latach 1998-1999). Od 16 lutego Etna wykazuje aktywność typu stromboliańskiego (powtarzające się erupcje – przerywane okresami względnego spokoju) związanego z Southeast Crater. Aktywność jest związana z pojawiającymi się erupcjami eksplozywnymi (chmura piroklastyczna wznosi się na wysokość około 9-11 km) oraz wystąpieniem potoków lawowych razem z spektakularnymi fontannami lawy. Ostatni szesnasty wybuch miał miejsce w nocy z 23 na 24 Marca 2021 roku. Więcej informacji można znaleźć m.in. na stronach Global Volcanism Program.
#Etna, #Wulkan, #Geologia